Bardzo zagmatwana jest historia wielokulturowego i wielonarodowościowego miasta Kalisza to widać na kaliskich nekropoliach . To w latach 1994 - 1996 na wniosek Prezydenta miasta Kalisza , Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał wszystkie trzy cmentarze na Rogatce do Rejestru Zabytków . Cmentarz Miejski jest na ulicy Górnośląskiej . Ciekawy jest zespół trzech zabytkowych nekropolii przy Rogatce które tworzą cmentarze ewangelicko- augsburski i sąsiadujący z nim rzymsko - katolicki a po przeciwnej stronie ulicy Górnośląskiej cmentarz prawosławny . Z cmentarzy tych najstarszy jest cmentarz ewangelicko- augsburski ( Luteranie ) bo z roku około 1689 , a cmentarz prawosławny jest z roku 1786 , zaś cmentarz katolicki zwany Cmentarzem Miejskim jest z roku 1807 . Można wspomnieć że są to trzy cmentarze , jedne z najstarszych czynne w Polsce . Na wszystkich trzech cmentarzach pochowane zostały osoby zasłużone dla miasta i regionu . Spoczywają tu osoby duchowne , kilkunastu prezydentów miasta Kalisza , naukowcy , lekarze , prawnicy, drukarze , przemysłowcy , nauczyciele , artyści , architekci , zasłużone rodziny ziemiańskie i wiele innych . Sąsiadujący z ewangelickim , cmentarz rzymsko - katolicki jest pierwszym pozamiejskim kiedyś cmentarzem katolickim w Kaliszu . Kiedyś tu była rogatka wrocławska . Znajdował się tu posterunek celny położony u zbiegu dzisiejszych ulic Śródmiejskiej , Górnośląskiej , Nowego Światu i Harcerskiej . To jest takie skrzyżowanie czterech ulic . Był posterunek celny bo granica państwowa prusko - rosyjska przebiegała tam gdzie dziś jest granica miast Nowe Skalmierzyce i Kalisza . Cmentarz Miejski ( rzymsko - katolicki ) ma jedno wejście od ulicy Górnośląskiej a drugie od ulicy Dąbrowskiego . Cmentarzem zarządza Parafia św. Mikołaja w Kaliszu ( katedra ) . Kiedyś cmentarze znajdowały się przy kościołach i były przeznaczone tylko dla katolików . Przedstawiciele innych wyznań dokonywali pochówku swoich zmarłych poza granicami miast . Tak powstały w Kaliszu cmentarze ewangelicko - augsburski wspomniany w roku 1689 i prawosławny założony w roku 1786 przez Macedończyków , uciekinierów z okupowanej przez Turcję Macedonii . Gdy pod koniec XVIII wieku ze względów higienicznych zakazano chować zmarłych przy kościołach to w roku 1807 założono Cmentarz Miejski w sąsiedztwie nekropolii ewangelickiej . W roku 1787 z ogólną tendencją zaprzestano pochówku na cmentarzach przykościelnych na terenie Kalisza . Prace dążące do utworzenia poza murami miasta rozpoczęły się w latach 1803- 1807 . Za datę otwarcia cmentarza katolickiego uważa się 4 listopada roku 1807 . W roku 1808 ogrodzono nie cały cmentarz murem ceglanym . Wykonano też pierwszą bramę która nie dotrwała do naszych czasów . Od roku 1827 zaczęto stawiać pierwsze Pomniki na terenie cmentarza . W roku 1840 wzniesiono kostnicę i nową bramę . W roku 1841 poszerzono cmentarz . Bramę główną zbudowano w roku 1844 . W latach 1871- 1877 wykonano dalszą część muru . W latach 1913- 1914 była pierwsza decyzja o zamknięciu cmentarza , potem w roku 1923- 1939 z możliwością chowania w grobach istniejących , rodzinnych . Cmentarz Miejski ze względów sanitarnych został zamknięty znowu w dniu 26. 01. 1977 przez Wydział Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Kaliszu . Pochówek dopuszczono tu jedynie w istniejących grobach murowanych przez następne dwadzieścia lat od podanej daty . Mówi się że ze względów higienicznych a chodziło o jego zapełnienie . Zezwalano jedynie na pochówki w grobach rodzinnych i murowanych . W pierwszym okresie oprócz zmarłych z parafii kaliskich , w 1813 roku pochowano tu zmarłych żołnierzy napoleońskich , wracających z pod Moskwy , z pobliskiego lazaretu ( wojskowy szpital polowy ) w klasztorze o.o. Reformatorów ( o.o. franciszkanów ) . W Kaliszu na drugi lazaret dla wojsk francuskich i bawarskich był zamieniony klasztor po bernardyński o.o. jezuitów . Tylko tu zmarli żołnierze byli chowani w ogrodzie klasztornym . W pierwszych latach istnienia Cmentarza Miejskiego samobójców grzebano poza murem cmentarnym . W latach 20 i 30 XIX wieku większość grobów była ziemna z drewnianym krzyżem . Cmentarz rzymskokatolicki , dziś zwany Cmentarz Miejski , ma powierzchnię około 1,85 ha . Na terenie cmentarza są drzewa w postaci wiązów ponad 100 letnich , kasztanowców , lip i klonów . Brama główna od strony Górnośląskiej jest o formach klasycystycznych . Przy drugiej bramie jest dawny budynek grabarza . Na murze wokół cmentarza są liczne tablice inskrypcyjne z drugiej połowy XIX wieku i początku XX wieku . Przy głównej alei są kaplice grobowe . Jest 10 kaplic grobowych . Jest kilka ciekawszych nagrobków . Do najstarszych nagrobków należą : - obelisk majora Stanisława Broszkowskiego z roku 1827 - płyta z roku 1833 poświęcona pułkownikowi wojsk polskich Józefowi Grzegorzowi Puchalskiemu - nagrobek pułkownika Rafała Zajączka zmarłego w 1848 . Stanisław Broszkowski i Józef Ignacy Puchalski byli uczestnikami wojen napoleońskich . Tu należy wspomnieć Legionistów . 7 z nich zmarło w obozie internowanych legionistów w Szczypiornie . Najpierw pochowano ich na terenie cmentarza ukraińskiego w Szczypiornie. W roku 1932 szczątki ich przeniesiono do Mauzoleum Legionistów Polskich w Kaliszu . W czasie okupacji gdy Niemcy zniszczyli mauzoleum to trumna z prochami legionistów zaginęła . Zgłoszono w latach 90- tych do Urzędu Miejskiego w Kaliszu że ta trumna znajduje się w kaplicy grobowej Żuczkowskich. Na cmentarzu miejskim pochowano Aleksandra Januszkiewicza , lekarza , rektora Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie . W roku 1955 naukowca pochowano w stroju rektorskim . W minionych latach w Kaliszu żyły obok siebie różne grupy narodowościowe i wyznaniowe co widać na kaliskich cmentarzach . W Kaliszu często spotykający się za życia ludzie różnego wyznania i narodowości , tak też spoczywają na cmentarzu , obok siebie . Przykładem był opisany już przeze mnie Cmentarz na Majkowie , gdzie za życia żołnierze wrogich armii , po śmierci spoczywają obok siebie . Tak też członkowie rodzin spoczywają w jednym grobowcu na dwóch cmentarzach . Mur dzieli Cmentarz Miejski i cmentarz ewangelicki . I to właśnie przy tym murze są grobowce które tworzą całość , krypty nie były dzielone , po obu stronach muru . Są to grobowce rodzinne ale każdy z członków spoczywał na cmentarzu odpowiadającym jego religii . Przykładem morze być grobowiec rodziny Wyganowskich na Cmentarzu Miejskim i grobowiec Cecylii Wyganowskiej na cmentarzy ewangelickim . Inny przykład to kaplica grobowa Heinsów . Posiada ona wspólną komorę grobową ze znajdującym się po drugiej stronie muru , na cmentarzu ewangelickim , grobem kaliskiego kupca Karola Alfonsa Heinsa .